KIZILIRMAK ÇEVRE FELAKETİ
Koruma Önceliği : Korumaya Bağımlı
Alanın Değişimi : Gerileme (-1)
Yüzölçümü : 31327 ha Yükseklik : 0 m – 90 m
Boylam : 35,94ºD İl(ler) : Samsun
Enlem : 41,72ºK İlçe(ler) : Bafra, Alaçam, Ondokuz Mayıs
Koruma Statüleri : Ramsar alanı, yaban hayatı geliştirme sahası, doğal sit alanı
Alanın Tanımı:
Kızılırmak, eskiden Sivası'ın İmranlı ilçesindeki Kızıldağ eteklerinden doğan ve Samsun'un Bafra ilçesinde Karadeniz'e dökülen bir Nehir 1.355 km. (841 mil) uzunluğu ile Türkiye'nin kendi sınırları içerisinde doğup kendi sınırları içinde denize dökülen en uzun akarsuyu olma özelliğini taşır. Sivas, Kayseri, Nevşehir, Aksaray , Kırşehir. Kırıkkale, Ankara, Çankırı, Çorum, Sinop ve Samsun illerinden geçen Kızılırmak, aralarında Delice Irmağı, Devrez ve Gökırmak gibi çok sayıda akarsu ve çayın sularını da toplayarak büyük bir kavis çizerek Bafra Burnu'ndan Karadeniz'e ulaşır.
Kızılırmak, Karadeniz'e döküldüğü alanın da içinde yer aldığı 56.000 hektarlık deltasıyla Türkiye'nin önemli sulak alanlarının başında gelmektedir. Irmak üzerinde kurulu 12 baraj ve hidroelektrik santrali ile ülke enerji üretiminde önemli bir yere sahiptir ve geçtiği illerdeki tarım arazilerinin sulama faaliyetlerinde ırmaktan yararlanılmaktadır.
Kızılırmak Deltası, aynı zamanda Karadeniz Bölgesi’nin en büyük sulak alanı olma özelliğine sahiptir.
Habitatlar: ÖDA; tatlı ve hafif tuzlu göller, nehir ekosistemi, kuru ve su basar çayırlar, sazlıklar, çamur düzlükleri, çok geniş bir kumul şeridi ve tarım alanlarından oluşur. Deltanın her iki yakasında denize paralel olarak uzanan sulakalanlar bulunur. Alanın doğu kısmındaki açık su alanı ve bataklık arazi yaklaşık 10 bin hektardır. Delta sınırları içerisinde Türkiye’nin ender subasar ormanlarından biri olan Galeriç Ormanı bulunur. Batıda ise Karaboğaz Gölü adıyla bilinen geniş bir göl bulunur.
Türler: ÖDA, kuşlar, sürüngenler ve içsu balıkları için büyük önem taşır. Ülkemizde en iyi izlenen sulak alanlardan biri olan deltada bu güne kadar 320 kuş türü görülmüştür. Kızılırmak Deltası, zengin bir çalı örtüsü ve çok büyük bir böcek popülasyonuna sahip olması nedeniyle Karadeniz üzerinden göç eden ötücü kuşlar için önemli bir dinlenme ve beslenme alanıdır.
Alanda üreyen önemli kuş türlerinin başında erguvani balıkçıl (Ardea purpurea), kara leylek (Ciconia nigra), kaşıkçı (Platelea leucorodia), pasbaş patka (Aythya nyroca) ve turna (Grus grus) gelir. Nesli dünya ölçeğinde tehlike altında bulunan ve göç döneminde ve kış aylarında burada konaklayan dikkuyruk ördekleri (Oxyura leucocephala) ÖDA’daki öncelikli türler arasında yer alır.
Kızılırmak Deltası mersin balıkları başta olmak üzere birçok içsu balığı için önemli bir alandır. Acipenser gueldenstaedtii, Acipenser stellatus, Acipenser sturio ve Huso huso deltada yaşayan ve nesli dünya ölçeğinde tehlike altında bulunan balık türleridir. Alanda yaşayan Aphanius danfordii ise ülkemize endemik bir balık türüdür.
Alan Kullanımı: Bölge insanı sulak alandan tarım için sulama suyunu sağlamasının yanı sıra, balıkçılık, hayvan yetiştiriciliği, saz kesimi gibi etkinliklerle yararlanmaktadır. Delta içerisinde tarım alanları önemli yer tutar. Bölgede halen hububat, karpuz, çeltik, sebze ve şeker pancarı tarımı en önemli gelir kaynaklarını oluşturur. Alan sınırları içerisinde ve dışında hayvancılık yapılır. Manda ve sığır en yaygın hayvanlardır. Deltadaki diğer bir ekonomik etkinlik saz kesimidir. Kesilen sazın önemli bir bölümü ihraç edilir ve bölge insanı için önemli bir gelir kaynağı oluşturur. Diğer bir etkinlik ise balıkçılıktır. Deltanın doğu bölümünde üç, batı bölümünde ise bir balıkçı kooperatifi bulunur.
Tehditler:
Kırşehir Akçakent'te bulunan meşe ormanlarının bulunduğu bölgede arama ruhsatı alan firmalar arasında Eti Bakır da bulunuyor.Eti Bakır, Mehmet Cengiz'e ait Cengiz Holding'e ait bir iştirak.Akçakent'teki Cengiz Holding'e ait maden sahasının bir kısmının köyleri hatta Akçakent İlçe Merkezi'ni bile içine aldığı görüldü.
Ayrıca Koç Holding tarafından alınan milyon dönümlük arazilerde Tehlikeli madde Atık tesisleri kurulacağı söyleniyor her ne kadar Mebran Türü malzeme olsa bile bunun mutlak ömrü var kesinlikle tehlikeli atıkların toprakla buluşmaması gerekiyor bölgenin çöplük haline gelmesi en başta gelecek yaşamı etkileyecektir.
Kızılırmak yakın alanlarında vahşi madencilik yapacak olan firmalar altın çıkartmak için siyanür kullanacaklar Aksaray'ın Sultanhanı ilçesinde bulunan Doğalgaz depolama tesislerine Kızılırmaktan giden İki su boru hattı ile kuyu kazıma işlemi yapılıyor buradan çıkan sular doğal hayata yeniden kazandırılmak üzere Tuz gölüne bırakılıyor . Kızılırmakta yapılan zehirlenme Tuzgölünü etkileyecek burası Türkiyenin tuz ihtiyacını karşılamaktadır
ÖDA üzerindeki en ciddi tehdit Devlet Su İşleri’nin (DSİ) yürüttüğü Bafra Kızılırmak Aşağı Havza Sulama Projesi’dir. Projenin en önemli ayağı olan ve yukarı havzadan gelen suların denize deşarjını sağlayacak olan kuşaklama kanalı, deltanın önemli su kaynaklarının önü kesecek ve kanalın çevresindeki sulak alanlarda ve çayırlarda önemli bir tahribata neden olacaktır.
Alandaki bir diğer tehdit ise, tarım ve hayvancılıkta kullanılan kimyasal ilaç ve gübrelerin neden olduğu kirliliktir. Alana deşarj edilen kimyasal ilaç ve gübre atıkları sulak alanda ötrofikasyona neden olmakta ve balıklara ve suda yaşayan canlılara zarar vermektedir.ÖDA içindeki diğer tehditler ise konut yapımı (özellikle av evi ve yazlık olarak kullanılmak üzere), yasa dışı avcılık, aşırı otlatma ve kumulların tahribidir. Kumullardan kum alınarak cam hammaddesi olarak kullanılması planlanmaktadır.
Koruma Çalışmaları: Çevre ve Orman müdürlüğü,Bölge belediyeler, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü , Yeşil Doğa Derneği Kuş Araştırmaları Derneği, Buğday Derneği,
Yerel İlgi Sahipleri: Çevre ve Orman müdürlüğü , DSİ, Yeşil Doğa Derneği , Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü, Belediyeler, Çevreci STK'lar ,Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Bölge Müdürlüğü; Kuş Gözlem Kolu
YEŞİL DOĞA DERNEĞİNİN KIZILIRMAK DELTASINDA ZEHİRLENME TEHLİKESİNE İŞARET EDEN HABER LİNKLERİ
https://aksaraywebtv.com/cevreciler-uyariyor-mehmet-cengizin-hedefinde-kizilirmak-var-2308-haberi
https://www.facebook.com/100064280606527/posts/978862547599756/?rdid=e0fJSNUC2UivbgGM
https://www.41kocaeli.net/mobil/haber/kizilirmak-tehlikede-13515.html
https://www.duzcedetay.com/mehmet-cengizin-hedefinde-kizilirmak-var-7248-haberi
https://www.kanal45.com/genel/mehmet-cengiz-in-hedefinde-kizilirmak-var-h52938.html
https://www.kalehaber.net/mehmet-cengizin-hedefinde-kizilirmak-var
https://kanal101.tv/mehmet-cengiz-kizilirmaki-hedef-aldi/
https://tokathaber60.com/ekonomi/mehmet-cengizin-hedefinde-kizilirmak-var/26/11/2024/
Mehmet Cengiz'in Hedefinde Kırşehir Var
ÖNCEKİ HABERLERİ
https://www.kirsehirhaberturk.com/haber-mehmet-cengizin-hedefinde-kirsehir-var-39825